Σιαλολιθίαση

Πρόκειται για διαταραχή που εμφανίζεται στους μείζονες σιαλογόνους αδένες, πιο συχνά σε άνδρες μέσης ηλικίας. Το σάλιο, πέρα από το νερό που είναι το κύριο συστατικό του, περιέχει και πολλές οργανικές και ανόργανες ουσίες. Οποιαδήποτε διαταραχή στην σύσταση ή την παροχέτευση του παραγόμενου σάλιου μπορεί να είναι η αρχή δημιουργίας σιαλόλιθου.

Οι σιαλόλιθοι δημιουργούνται μέσα στους αδένες, στο σύστημα των εκφορητικών πόρων τους. Είναι σκληροί με σχήμα σφαιρικό ή επίμηκες και χρώμα λευκό, κιτρινωπό ή καφέ. 

Συχνότητα Εμφάνισης

• Υπογνάθιος αδένας: 80%
• Παρωτίδα: 19%
• Υπογλώσσιος αδένας: 1%

H αυξημένη εμφάνιση σιαλόλιθων στον υπογνάθιο αδένα οφείλεται:

• στην σύσταση του παραγόμενου σάλιου από τον αδένα (πιο βλεννώδες)
• στη θέση του αδένα ( η ροή του σάλιου είναι αντίθετη από τη βαρύτητα)
• στην κατασκευή του (ευρύς και κοντός πόρος)

Συμπτώματα

• Πόνος  (συνήθως μετά από γεύμα)
• Αιφνίδια σκληρή διόγκωση
• Πυρετός
• Χρόνια διόγκωση (μετά από επαναλαμβανόμενες φλεγμονές)

Διάγνωση

Το 90% των λίθων είναι ακτινοσκιεροί οπότε μπορούν να φανούν με απλή ακτινογραφία. Σε περίπτωση που ο λίθος βρίσκεται κοντά στην έξοδο του πόρου μπορεί να είναι ορατός και ψηλαφητός. Για τους  λίθους που εντοπίζονται πιο βαθιά είναι χρήσιμος ο υπέρηχος και η αξονική τομογραφία.

Θεραπεία

Σε αιφνίδια διόγκωση του αδένα από απόφραξη του πόρου κι εφόσον ο λίθος βρίσκεται κοντά στην έξοδο του πόρου και είναι ψηλαφητός, μπορεί να γίνει αφαίρεσή του διαστοματικά. Αν ο λίθος εντοπίζεται βαθιά στον πόρο ή μέσα στον αδένα, τότε αντιμετωπίζεται η οξεία φλεγμονή με αντιβιοτική αγωγή και αφού παρέλθει η οξεία φάση γίνεται χειρουργική αφαίρεση του αδένα.